Obradoiros: Análise do núcleo urbano de Santa Uxía de Ribeira
Os obradoiros son ferramentas de análise e creación participativa que permiten xerar coñecemento e ideas para axudar ás autoridades competentes na toma de decisións. A través destes obradoiros, a comunidade local pode asumir un papel proactivo nos procesos de planificación.
O obxectivo do obradoiro é abrir un proceso reflexivo a diferentes enfoques, sensibilidades e áreas de coñecemento. Con esta intención ábrese un proceso selectivo en universidades de distintas zonas da Península Ibérica, seleccionando 15 participantes de 4 universidades diferentes que constitúen o equipo investigador.
O enfoque do obradoiro é demostrar a importancia da capilaridade social como ferramenta de análise para unha folla de ruta local.
Durante 4 semanas, os integrantes do obradoiro están ao servizo da cidadanía de Ribeira para que, coa participación activa da poboación local e da man de expertos convidados, se identifiquen os conflitos e oportunidades, clasificados en tres grandes retos locais: a integración. urbanización dos portos, o abandono do patrimonio nos núcleos urbanos e a posta en valor das zonas periurbanas. Como resultado, elabórase unha folla de ruta con actuacións a desenvolver a curto, medio e longo prazo para a rexeneración urbana da vila.
Os obradoiros serven para incorporar visións do territorio desde diferentes lugares, disciplinas e sensibilidades. Para favorecer este intercambio de coñecementos, combínase investigacións propias coas achegas de representantes locais, profesionais e académicos a través de conferencias, sesións de traballo, entrevistas e visitas.
Ano
2018
Promotor
Fundación RIA
Localización
Ribeira, A Coruña
Equipo e colaboradores
Fundación RIA
Escola Técnica Superior de Arquitectura de Barcelona
Escola Técnica Superior de Arquitectura da Coruña
Diagnóstico
Como aproximación, realízase unha análise organizada segundo temáticas previamente identificadas, para o que se suxire aos participantes que as delimiten baixo o seu propio criterio.
Este exercicio, no que os participantes se organizan en tres grupos, pretende cuestionar o axustado das áreas de estudo, así como buscar elementos e dinámicas transversais a estas tres temáticas e as súas delimitacións consideradas a priori.
A análise da fronteira marítima require tanto unha comprensión completa das dinámicas que rexen a actividade e instalacións portuarias, como a do tecido urbano circundante e as sinerxías entre ambas. A observación do núcleo urbano céntrase no abandono de edificios con valor identitario, pero tamén analiza a actividade comercial e o uso que se fai do espazo público, así como o seu deseño e o impacto que o tráfico ten nel. Finalmente, a análise do límite exterior do núcleo, denominado bordo verde, aborda cuestións tan diversas como a presenza de estruturas agrarias preexistentes ou o valor ecolóxico desta zona.
Folla de ruta e proxectos modelo
O traballo de diagnóstico realizado polo equipo de arquitectos permite identificar áreas de especial interese, zonas de fricción entre as tres bandas analizadas, nas que conflúen conflitos e oportunidades para cada unha delas. Para aclarar as estratexias xerais e definir un proxecto unitario que trence as tres bandas, abórdase a definición dun marco lóxico.
En función dos conflitos e oportunidades detectados, deséñanse accións específicas para resolver o conflito ou aproveitar as diferentes oportunidades. As actuacións propostas non teñen que ser só intervencións físicas, senón que inclúen accións festivas, culturais, sociais, etc. A multitude de accións resultantes agrúpanse en pequenos grupos segundo o obxectivo específico que perseguían.
Os obxectivos específicos agrúpanse nun grupo máis reducido de obxectivos xerais que definen liñas estratéxicas amplas, servindo de principios cos que abordar o proceso de rexeneración urbana. Revisouse o marco lóxico resultante do máis amplo ao máis específico e viceversa, para eliminar accións que dificilmente se podían executar, ou reagrupar obxectivos dentro dos grandes bloques.
Finalmente, os obxectivos xerais identifícanse con tres temáticas superiores que son as tres capas que constitúen o proxecto unitario de mellora urbana proposto para Santa Uxía de Ribeira: identidade, espazos públicos e usos e equipamentos.
